Ngân hàng Thế giới xem xét áp dụng mô hình xổ số hưu trí Thái Lan cho các quốc gia đang phát triển
“Mô hình xổ số hưu trí của Thái Lan là một giải pháp sáng tạo giúp người dân chuyển từ cờ bạc không chính thức sang hành vi tài chính có cấu trúc hơn, đồng thời xây dựng quỹ hưu trí cho tương lai.” – Báo cáo đánh giá sơ bộ từ Ngân hàng Thế giới
Ngân hàng Thế giới đang xem xét mô hình xổ số hưu trí của Thái Lan như một khuôn mẫu để thúc đẩy tiết kiệm cho người dân ở các quốc gia đang phát triển khác có hệ thống lương hưu hạn chế.
Thông tin này được tiết lộ sau cuộc họp song phương giữa Thứ trưởng Bộ Tài chính Thái Lan, Paopoom Rojanasakul, với các quan chức cấp cao của Ngân hàng Thế giới tại Washington.
Sáng kiến xổ số hưu trí – Giải pháp sáng tạo cho xã hội già hóa
Cuộc thảo luận tập trung vào cải cách phúc lợi cho xã hội già hóa, trong bối cảnh Thái Lan chuẩn bị đăng cai tổ chức cuộc họp Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế vào năm 2026.
Thái Lan đang già hóa với tốc độ nhanh hơn mức trung bình toàn cầu, nhưng theo đánh giá sơ bộ của Ngân hàng Thế giới, năng lực tài khóa của nước này vẫn đủ để đối phó với thách thức này.
Mô hình xổ số hưu trí, chính thức thuộc Quỹ Tiết kiệm Quốc gia Thái Lan, đã nhận được sự công nhận đặc biệt về tính đổi mới.
Cách thức hoạt động của mô hình xổ số hưu trí
Chương trình này bao gồm vé số cào điện tử với giá 50 baht (khoảng 35.000 đồng) mỗi vé, dành cho công dân từ 15 tuổi trở lên, với hạn mức mua tối đa 3.000 baht mỗi tháng.
Các đợt quay số hàng tuần cung cấp giải thưởng tiền mặt, nhưng tất cả số tiền mua vé đều được ghi nhận là tiết kiệm.
Người tham gia sẽ nhận được toàn bộ giá trị đóng góp của họ, cùng với lợi nhuận đầu tư, khi đạt 60 tuổi.
“Đây là một mô hình chi phí thấp khuyến khích người dân tham gia vào hệ thống tài chính chính thức, đồng thời xây dựng quỹ hưu trí cho tương lai – một giải pháp hai trong một đầy hứa hẹn cho các nước đang phát triển.” – Chuyên gia tài chính từ Ngân hàng Thế giới
Hiệu quả chi phí và tác động của mô hình
Theo ước tính của chính phủ Thái Lan, chương trình này hoạt động với ngân sách hàng năm khoảng 750 triệu baht (khoảng 525 tỷ đồng) trong khi tạo ra tới 13 tỷ baht (khoảng 9.100 tỷ đồng) tiết kiệm mỗi năm.
Tỷ lệ hiệu quả chi phí này đặc biệt ấn tượng, với mỗi baht đầu tư vào chương trình tạo ra hơn 17 baht tiết kiệm.
Bảng so sánh hiệu quả chi phí của mô hình
| Chỉ số | Giá trị (baht) | Giá trị (VND) |
|---|---|---|
| Ngân sách vận hành hàng năm | 750 triệu | 525 tỷ |
| Tiết kiệm tạo ra hàng năm | 13 tỷ | 9.100 tỷ |
| Tỷ lệ hiệu quả | 1:17,3 | 1:17,3 |
Chương trình này được xem là khuyến khích người dân chuyển từ cờ bạc không chính thức sang hành vi tài chính có cấu trúc hơn.
Tiến trình thực hiện và triển vọng tương lai
Biện pháp này đã vượt qua lần đọc đầu tiên tại Hạ viện Thái Lan và hiện đang được xem xét bởi một ủy ban nghị viện gồm 31 thành viên.
Các lần đọc tiếp theo sẽ được lên lịch khi Quốc hội tái nhóm họp.
Ngân hàng Thế giới có ý định nghiên cứu mô hình này chi tiết, với quan điểm điều chỉnh nó để sử dụng ở các quốc gia khác có điều kiện nhân khẩu học và tài khóa tương tự.
Bài học cho Việt Nam
Đối với Việt Nam, một quốc gia cũng đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số nhanh chóng, mô hình này có thể cung cấp những bài học quý giá.
Tỷ lệ tiết kiệm của người Việt Nam cho hưu trí vẫn còn thấp, trong khi hoạt động cờ bạc không chính thức khá phổ biến.
“Mô hình xổ số hưu trí kết hợp tâm lý thích tham gia xổ số của người dân với nhu cầu tiết kiệm dài hạn. Đây có thể là một hướng đi thú vị cho Việt Nam trong bối cảnh cần tăng cường hệ thống an sinh xã hội.” – Chuyên gia tài chính người Việt
Ý nghĩa đối với thị trường cờ bạc và xổ số
Mô hình này đại diện cho một cách tiếp cận sáng tạo kết hợp giữa sự hấp dẫn của xổ số với mục tiêu tiết kiệm dài hạn.
Đối với ngành công nghiệp cờ bạc và xổ số, đây có thể là một xu hướng mới nhằm tạo ra các sản phẩm có trách nhiệm xã hội cao hơn.
Các công ty xổ số và cờ bạc có thể xem xét phát triển các sản phẩm tương tự, kết hợp giữa giải trí và lợi ích tài chính dài hạn cho người chơi.
Triển vọng áp dụng tại Việt Nam
Việt Nam với hệ thống xổ số phát triển mạnh mẽ và văn hóa mua vé số phổ biến, có thể là thị trường lý tưởng để thử nghiệm mô hình tương tự.
Việc kết hợp giữa xổ số – một hoạt động giải trí phổ biến – với tiết kiệm hưu trí có thể tạo ra một giải pháp hai trong một đầy hứa hẹn cho vấn đề già hóa dân số và thiếu hụt tiết kiệm hưu trí.
“Người Việt Nam rất thích mua vé số với hy vọng đổi đời. Nếu chuyển hướng tâm lý này sang một hình thức tiết kiệm có thưởng, chúng ta có thể giải quyết được vấn đề an sinh xã hội dài hạn một cách sáng tạo.” – Nhà phân tích thị trường tài chính tại TP.HCM
Kết luận
Sáng kiến xổ số hưu trí của Thái Lan đại diện cho một cách tiếp cận sáng tạo nhằm giải quyết thách thức về tiết kiệm hưu trí ở các nước đang phát triển.
Sự quan tâm của Ngân hàng Thế giới cho thấy tiềm năng áp dụng mô hình này ở các quốc gia khác, bao gồm cả Việt Nam.
Đây có thể là một bài học quý giá cho các nhà hoạch định chính sách Việt Nam trong việc tìm kiếm các giải pháp sáng tạo để thúc đẩy tiết kiệm hưu trí và cải thiện an sinh xã hội trong bối cảnh dân số già hóa nhanh chóng.
